Ouderschapsverlof in Nederland is ongelijk verdeeld tussen verschillende beroepsgroepen. Ambtenaren krijgen hun volledige loon uitbetaald, terwijl veel anderen het met 70% moeten doen. Zelfstandig kapper Nigel zou daar al lang blij mee zijn: de kersverse vader krijgt helemaal niets.
Maandag 8 april werd zijn zoon Quincy geboren, vrijdag 12 april stond Nigel Israël (32) al weer klanten te knippen in zijn kapsalon op de Korte Houtstraat in Den Haag. Niet alleen omdat hij zijn werk zo leuk vindt, maar ook pure noodzaak. "Als je niet werkt, komt er ook niks binnen."
De vele ambtenaren die Israël als kapper in hartje Den Haag knipt, snappen daar maar weinig van. "Die zeggen doodleuk: waarom neem je niet gewoon een paar weken verlof op? Ze begrijpen niet dat dit voor mij geen mogelijkheid is."
Israël is inmiddels weer vijf dagen per week, van negen tot zes aan het werk. Als zelfstandig ondernemer zit er voor hem geen uitkering in, terwijl de mensen die hij in dienst heeft er juist wel weer recht op hebben. "Soms denk ik: het zou wel lekker zijn. Het is best pittig met de nachten af en toe. Maar ja: alles valt en staat met hoe je bevalling verloopt. Bij ons is dat gelukkig goed gegaan."
Sinds 2022 kunnen werknemers in loondienst met kinderen tot 8 jaar oud betaald ouderschapsverlof opnemen. Dat lijkt nog niet onder alle ouders populair. Volgens 'inzetbaarheidsspecialist' Robidus neemt meer dan een kwart van de werknemers die in 2023 een kind hebben gekregen het verlof niet op. Van de werknemers die het wél opnemen, doen vrouwen dat gemiddeld 6,9 van de toegestane 9 weken, en mannen 6,2 weken.
Het UWV vergoedt tot 70% van het verlof voor werknemers. Hierdoor verschilt het in de praktijk nogal wat men vergoed krijgt: overheidsambtenaren krijgen bijvoorbeeld de volle mep, terwijl particuliere werkgevers dit niet altijd willen of kunnen bekostigen.
Volgens Robert Wondaal, operationeel directeur bij Robidus, kan de 30% verschil in loon bepalen of men wel of niet gebruikmaakt van de regeling. "Het zijn onzekere tijden. Jonge ouders maken zich druk over hun financiën of carrière en nemen daardoor geen verlof op. Het risico bestaat dat ze zich overwerken en dat het verzuim, dat al hoog is, nog verder toeneemt. En dat is weer problematisch voor de werkgevers."
Bas van Weegberg, lid dagelijks bestuur bij FNV, stelt dat de rekening met name bij de lagere inkomens terechtkomt. "Juist de armere werkenden kunnen het zich niet veroorloven om 70% van hun normale loon te verdienen. Dat bleek uit een evaluatie die wij na de invoering van het ouderschapsverlof invoerden. De kraamtijd is sowieso erg duur, en ouders die besluiten door te werken moeten vervolgens weer veel geld uitgeven aan kinderopvang."
Zzp'ers vallen volledig buiten de boot: voor hen is er geen betaald ouderschapsverlof. Onterecht, vindt Margreet Drijvers, juridisch deskundige en voormalig directeur van belangenbehartiger voor zelfstandigen PZO. Drijvers was bij de invoering van de wet in 2022 een van de voorvechters van ouderschapsverlof voor zzp'ers. "Het expliciete doel was toen om vrouwen meer te betrekken bij de arbeidsmarkt en mannen bij de opvoeding. Dat kun je dan niet alleen beschikbaar maken voor werknemers, daar zouden zelfstandigen ook onder moeten vallen. Een deel van de regeling wordt bovendien gefinancierd van geld waar ook zelfstandigen aan meebetalen."
Toch gloort er nog wat hoop voor Nigel Israël. Als zoon Quincy wat extra vaderlijke aandacht behoeft, kan ook hij hier en daar een snipperdag opnemen. "Mijn vrouw werkt bij de overheid, dus die krijgt wel de volle mep. Gebeurt er toch nog wat goeds van onze belastingcenten."
FNV Zelfstandigen kan zich vinden in het idee dat er voor zzp’ers een regeling komt die aansluit op de 70% regeling van het UWV voor werknemers.
Omdat zzp’ers geen vaste werkgever hebben is er geen aanspraak op betaling op grond van de arbeidsovereenkomst of cao maar een financiële regeling gebaseerd op het sociaal zekerheidsrecht zou wel mogelijk moeten zijn.
Het is dan wel de vraag hoe dat inkomen vastgesteld wordt omdat zzp’ers geen vast maandelijks inkomen hebben. Wellicht kan er om die reden ook vergelijkbare gefixeerde vergoeding worden verstrekt als bij de zzp-zwangerschapsuitkering (ZEZ).
BRON: AD