Minimumtarieven

Standpunt FNV Zelfstandigen

Voor sommige groepen zelfstandigen kan het behulpzaam zijn om collectief tarieven en andere arbeidsvoorwaarden met vertegenwoordigers van opdrachtgevers af te spreken. Het gaat dan met name over zelfstandigen die geen gelijkwaardige onderhandelingspositie hebben ten opzichte van de opdrachtgever. Fysiotherapeuten hebben een beperkte onderhandelingsmacht ten opzichte van zorgverzekeraars. Tolken hebben geen onderhandelingsmacht ten opzichte van de grote bemiddelaars die de markt.

FNV Zelfstandigen wil dat de mededingingswetgeving zowel nationaal als Europees zo wordt aangepast dat zelfstandigen zonder personeel het recht krijgen collectief tariefafspraken te maken. De mededingingswetgeving vindt zijn oorsprong in het breken van de macht van grote ondernemingen die de markt konden verdelen ten koste van de burgers en de samenleving. Dergelijke ‘kartelwetgeving’ is niet geschikt om zonder meer toe te passen op zzp’ers die deze macht helemaal niet hebben en even afhankelijk zijn van opdrachtgevers als werknemers van hun werkgever.

Huidige stand van zaken

De ACM heeft een kentering heeft doorgemaakt in het denken over collectief onderhandelen voor en door zzp’ers en een nieuwe leidraad gepubliceerd in november 2019. Waar de ACM eerst een rigide standpunt innam over de mogelijkheden die zzp’ers hebben om collectieve prijsafspraken te maken – die afspraken achtte de ACM in de regel in strijd met het kartelverbod – denkt de ACM daar nu een stuk genuanceerder over. Het maken van tariefafspraken in CAO’s is oa mogelijk wanneer sprake is van zelfstandigen die zij-aan-zij werken met werknemers.

FNV Zelfstandigen vindt dat zelfstandigen de mogelijkheid moeten hebben om collectief te onderhandelen over hun tarief, met name wanneer zij weinig onderhandelingsmacht hebben ten opzichte van hun opdrachtgevers. Binnen de spelregels, die ACM stelt, is het gelukt om een minimumtarief af te spreken voor zelfstandigen. Het gaat om de cao Toneel & Dans en bij de publieke omroepen (sector Media en Cultuur). Bij de publieke omroepen is door sociale partners de zogenoemde Fair Practice Code (‘FPC’) afgesproken. Dit is een afspraak die ertoe leidt dat zelfstandigen een zeker minimumtarief moeten verdienen. Zelfstandigen moeten tenminste 150% krijgen van het voor de functie en ervaring gangbare cao-loon.

Naast het afspreken van minimumtarieven in CAO’s, zet FNV Zelfstandigen zich ook in om de tarieven van zelfstandigen te verbeteren waar dat niet kan in een CAO. Voor tolken is bijvoorbeeld een minimumtarief met de grootste opdrachtgever van tolken die voor de overheid werken, het ministerie van Justitie en Veiligheid. Tolken mogen niet minder dan € 43,89 per uur betaald krijgen. FNV Zelfstandigen blijft zich inzetten om de tarieven van zelfstandigen te verbeteren.