Wanneer een factuur te laat betaald wordt, is de enige vorm van schadevergoeding daarvoor het rekenen van (wettelijke) rente. De wetsartikelen hierover staan in boek 6 van het burgerlijk wetboek (hierna: BW). De eerste stap is om te bepalen of uw debiteur een consument of een zakelijke partij is.
30 maart 2017
Betreft het een consument dan geldt artikel 6:119 BW.
In artikel 6:119 lid 1 BW is bepaald: “De schadevergoeding, verschuldigd wegens vertraging in de voldoening van een geldsom, bestaat in de wettelijke rente van die som over de tijd dat de schuldenaar met de voldoening daarvan in verzuim is geweest.”
Belangrijk om je te realiseren is dat je pas wettelijke rente mag rekenen vanaf het moment dat je debiteur in verzuim is. Een debiteur raakt in verzuim nadat hij deugdelijk in gebreke is gesteld. Meer informatie over in gebreke stellen lees je in mijn vorige blog.
Sinds 1 januari 2015 bedraagt de wettelijke rente op consumententransacties 2%. De wettelijke rente wordt bij Algemene Maatregel van Bestuur vastgesteld en gepubliceerd in het Staatsblad.
Wanneer je debiteur een zakelijke partij is, geldt artikel 6:119a BW dat ziet op handelstransacties.
In lid 1 van dit artikel staat wanneer de schadevergoeding verschuldigd is: “De schadevergoeding, verschuldigd wegens vertraging in de voldoening van een geldsom, bestaat in het geval van een handelsovereenkomst in de wettelijke rente van die som met ingang van de dag volgend op de dag die is overeengekomen als de uiterste dag van betaling tot en met de dag waarop de schuldenaar de geldsom heeft voldaan. Onder handelsovereenkomst wordt verstaan de overeenkomst om baat die een of meer van de partijen verplicht iets te geven of te doen en die tot stand is gekomen tussen een of meer natuurlijke personen die handelen in de uitoefening van een beroep of bedrijf of rechtspersonen.”
De hoogte van de wettelijke rente bij handelstransacties wordt ook bij Algemene Maatregel van Bestuur vastgesteld en gepubliceerd in het Staatsblad. Per 1 januari 2017 bedraagt de wettelijke rente 8%.
Anders dan bij consumententransacties is voor het in rekening brengen van de wettelijke rente bij handelstransacties niet vereist dat de schuldenaar in verzuim verkeert. Je hoeft je zakelijke debiteur dus niet eerst in gebreke te stellen om wettelijke rente te kunnen rekenen.
Wil je de overeenkomst met je zakelijke debiteur kunnen ontbinden dan is wel nodig dat deze in verzuim verkeert. Verzuim bij een zakelijke contractspartij ontstaat doordat er in de overeenkomst of in de algemene voorwaarden is bepaald dat verzuim van rechtswege intreedt na de vervaldatum van de factuur of, indien dat niet zo overeengekomen is net als bij consumenten, na het verstrijken van de termijn in de verstuurde ingebrekestelling.
In artikel 6:119a lid 2 BW geldt het volgende voor wat betreft het in rekening brengen van wettelijke rente aan zakelijke debiteuren:
“Indien geen uiterste dag van betaling is overeengekomen, is de wettelijke rente van rechtswege verschuldigd:
a. vanaf 30 dagen na de aanvang van de dag, volgende op die waarop de schuldenaar de factuur heeft ontvangen, of
b. indien de datum van ontvangst van de factuur niet vaststaat, of indien de schuldenaar de factuur ontvangt voordat hij de prestatie heeft ontvangen, vanaf 30 dagen na de aanvang van de dag, volgende op die waarop de prestatie is ontvangen, of
c. indien de schuldenaar een termijn heeft bedongen waarbinnen hij de ontvangen prestatie kan aanvaarden dan wel kan beoordelen of deze aan de overeenkomst beantwoordt, en indien hij de factuur ontvangt voordat hij de prestatie heeft aanvaard of beoordeeld, vanaf 30 dagen na de aanvang van de dag, volgende op die waarop de schuldenaar de prestatie heeft aanvaard of beoordeeld, dan wel, indien hij zich niet over goedkeuring of aanvaarding uitspreekt, vanaf 30 dagen na de aanvang van de dag volgende op die waarop de termijn verstrijkt.”
Je mag dus al wettelijke rekenen vanaf 30 dagen na ontvangst van de factuur.
Afwijken in overeenkomst of algemene voorwaarden
In de overeenkomst of algemene voorwaarden kun je andere afspraken maken over betaaltermijnen en de hoogte van de verschuldigde rente bij te late betaling.
Zo staat er standaard in veel algemene voorwaarden dat facturen binnen veertien dagen na factuurdatum betaald moeten worden en na het vervallen van die termijn ook wettelijke of contractuele rente verschuldigd is. Alleen op de factuur vermelden dat deze binnen veertien dagen betaald moet worden is onvoldoende. Dat betreft slechts een mededeling (vaak achteraf) en geen afspraak tussen partijen.
Je kunt er voor kiezen om vanaf de gekozen vervaldatum wettelijke rente te rekenen, maar je mag ook zelf een (hoger) rentepercentage overeenkomen.
Ewald van Sark
Jurist FNV Zelfstandigen