Over de Tozo komen vele vragen bij ons binnen. Niet gek omdat de regeling snel in elkaar is gezet. De Handreiking voor gemeenten (gebruiksaanwijzing) wordt daarom ook groeidocument genoemd. Na het “we gaan helpen” van staatssecretaris Van Ark in maart is, los van de achterstanden bij gemeenten, meer aandacht gekomen voor de toepassing van de Tozo in concrete gevallen.
19 mei 2020
We moeten het doen met de tekst van de Tozo zelf en de toelichting daarop. Rechtspraak erover volgt, wees daar maar zeker van.
De regeling komt erop neer dat zelfstandig ondernemers in de periode van maart tot en met augustus 2020 (naast de mogelijkheid van bedrijfskrediet) aanspraak kunnen maken op bijstand voor levensonderhoud voor ten hoogste drie aaneengesloten kalendermaanden.
Er is dus een periode van zes kalendermaanden waarin drie aangesloten kalendermaanden Tozo kan worden toegekend. Hoe dat straks met de verlenging van de Tozo wordt geregeld, is nog niet bekend. Het gaat niet om maanden, maar om kalendermaanden. Er wordt dus niet één maand uitgekeerd die duurt van 15 maart tot 15 april.
Drie aangesloten kalendermaanden betekent dat je dus niet eens een maand kunt overslaan (maandhoppen) in die periode van zes maanden. De aanvraag moet vóór 1 juni 2020 worden ingediend ook als de drie aangesloten maanden na 1 juni liggen (juni, juli, augustus). Wat mij betreft kan het niet zo zijn dat over die maanden na de verlenging van de Tozo een partnertoets wordt toegepast. Dat er een partnertoets komt bij verlenging van de Tozo is al uitgelekt.
Het komt voor dat zelfstandig ondernemers direct na de eerste maatregelen van de overheid geen inkomen meer hadden in maart en april en dat er in mei en juni weer wat inkomen binnenkomt. Wat doen gemeenten dan bij een aanvraag voor Tozo?
De zelfstandig ondernemer doet een aanvraag en kiest voor ondersteuning per 1 maart 2020. De Tozo werkt immers terug naar 1 maart 2020. We praten dus over Tozo over maart, april en mei aangezien die in dit geval de aaneengesloten drie kalendermaanden zijn.
Omdat de Tozo een besluit is dat gebaseerd is op de Participatiewet wordt de Tozo ook conform die wet uitgekeerd. In de Participatiewet wordt de uitkering bepaald en betaald per kalendermaand en dus ook bij de Tozo.
Kortom, of een zelfstandig ondernemer recht heeft op een Tozo wordt per kalendermaand bekeken. Het inkomen per kalendermaand wordt aangevuld tot de bijstandsnorm die voor de zelfstandig ondernemer geldt (alleenstaande € 1.052,32 en gehuwd/samenwonend € 1.503,31).
Wat is dan het inkomen? Het gaat om de netto beloning van de zelfstandige. Het bedrag van de omzet (het factuurbedrag) minus de BTW, minus de eigen zakelijke kosten en minus het forfaitair door de overheid gekozen belastingpercentage van 18%.
Aan welke kalendermaand wordt het inkomen toegerekend? Want je werkt bijvoorbeeld in februari en factureert dat in maart en krijgt betaald in maart. Wanneer er is gewerkt of producten zijn verkocht vóór de periode waarvoor Tozo is gevraagd en betaald wordt in de periode waarvoor Tozo wordt gevraagd, dan wordt die betaling niet betrokken bij het inkomen. In het voorbeeld wordt de betaling in maart dus niet meegenomen in het inkomen voor maart omdat er in februari voor is gewerkt.
Er is ook een andere kant van de medaille. Als er is gewerkt in de periode waarvoor Tozo wordt gevraagd en betaald wordt ná de periode waarvoor Tozo wordt gevraagd, dan wordt dat bedrag wel meegenomen in het inkomen van de maand waarin het werk is gedaan.
Op onze website (www.fnvzzp.nl) is veel informatie te vinden over de Tozo en andere coronamaatregelen. Over de verlenging van de Tozo zullen we ook berichten zodra die bekend is.
Ewald van Sark
procesjurist FNV Zelfstandigen