Wat kun je doen als je intellectueel eigendomsrecht is geschonden?
Stel: Je hebt een songtekst geschreven en dit vol trots gedeeld op sociale media. Jouw creatie is je intellectuele eigendom, dat wordt beschermd door het intellectuele eigendomsrecht. Hieronder valt onder meer het auteursrecht, octrooirecht en het tekeningen- en modellenrecht. Met het intellectueel eigendomsrecht kun je als maker voorkomen dat een ander je werk namaakt en gebruikt voor commerciële doeleinden.
In dit fictieve geval heeft een reclamebureau ook lucht gekregen van jouw songtekst en het zonder jouw toestemming gebruikt in een commercial die nu viraal gaat. Met verbazing hoor je jouw tekst letterlijk terug in de jingle op de radio en je besluit juridische stappen te ondernemen. De vraag is, waar begin je?
Stap 1: Dubbelcheck of het recht echt is geschonden
Super dat je tekst aanslaat, een echt bewijs van je talent. Maar dat talent is wel van jou en je profiteert er zelf nu niet van. Iemand anders verdient wel aan jouw talent. Dat is natuurlijk minder en je begint je op te winden. Een begrijpelijke reactie, maar haal eerst even rustig adem en zet vervolgens alle feiten op een rij. Weet je heel zeker dat het recht is geschonden? Er zijn namelijk uitzonderingen waarin hergebruik van andermans teksten wel mag. Dubbelcheck dit eerst.
Stap 2: Verzamel bewijsmateriaal
Bouw vervolgens een case op met bewijsmateriaal. Maak een geluidsopname van de jingle, waaruit ook naar voren komt wanneer en hoe laat dit is uitgezonden. Ook moet je kunnen aantonen dat jij de auteur bent van de songtekst met een datum erbij. Zonder dit bewijsmateriaal wordt het lastig om een case te maken, zeker als je besluit naar de rechter te stappen.
Stap 3: Bepaal de schade
Ga vervolgens na welke schade je hebt geleden. Met andere woorden, stel dat het reclamebureau je wel toestemming had gevraagd, wat zou dan je vergoeding zijn? En is een financiële vergoeding wel wat je wil, wellicht heb je meer baat bij de promotie die je nu gratis krijgt en zo naam maakt in de muziekindustrie.
Stap 4: Neem eerst persoonlijk contact op
Neem altijd persoonlijk contact op met de inbreukmaker en probeer er samen uit te komen. In vele gevallen zal de inbreukmaker zich niet bewust zijn van de inbreuk en ermee stoppen. Of hij is bereid ervoor te betalen en jij gaat daarmee akkoord. Kom je niet samen tot een oplossing? Dan kun je naar de rechter. Welke procedure je start, hangt af van de maatregel die je vraagt en hoe snel die nodig is.
Stap 5: Stap dan pas naar de rechter
Is de zaak spoedeisend? In dit geval wel omdat je songtekst viraal gaat. Als snel ingrijpen nodig is, kun je een kort geding starten. Een advocaat is hierbij verplicht. De rechter geeft een voorlopig oordeel over de inbreuk. Voor een definitief oordeel start je daarna een uitgebreide procedure (bodemprocedure).
Wil je meer weten over intellectueel eigendomsrecht voor zzp’ers? Download deze brochure waarin we uitgebreid ingaan op de verschillende (eigendoms)rechten.
Ben je lid van FNV Zelfstandigen? Download de brochure dan via deze link.
