Hoe bescherm je als zzp’er je intellectueel eigendom?
De ‘swoosh’ van Nike gebruiken in je nieuwe logo, die ene mooie foto van Shutterstock gebruiken om je homepage op te leuken of een gedicht van Toon Hermans printen op T-shirts voor je webshop? Je weet vast dat dat niet mag en dat er ook stevige boetes op staan. Maar wat als jij zelf iets hebt gemaakt of bedacht dat uniek is, dan mag iemand anders er toch ook niet straffeloos mee aan de haal gaan? Hoe bescherm je als zzp’er jouw intellectueel eigendom?
Leg afspraken vast in algemene voorwaarden
Ook als zzp’er is de bescherming van jouw intellectueel eigendom cruciaal, zelfs al heb je dit gecreëerd in opdracht van een klant. Hierbij kun je denken aan auteursrechten, merkenrechten of modelrechten die voortvloeien uit deze werkzaamheden. Om vervelende discussies tussen jou en de klant te voorkomen, is het verstandig om de rechten en verplichtingen van partijen over intellectuele eigendomsrechten vast te leggen in je algemene voorwaarden.
Rechten die jouw idee of product beschermen
In Nederland gelden diverse wetten als het gaat om het vastleggen van een idee, plan of iets anders. Dit zijn de vormen die er zijn om jouw idee of product te beschermen:
- Auteursrecht: voor oorspronkelijk werk, zoals teksten en foto’s
- Octrooirecht: voor technische producten
- Databankenrecht
- Merkenrecht: voor onder andere logo’s, namen, producten en diensten
- Handelsnamenrecht: voor de naam van je bedrijf
- Tekeningen- of modellenrecht: voor het uiterlijk van een gebruiksvoorwerp
- Kwekersrecht: voor plantenrassen
- Streekproducten: voor levensmiddelen en landbouwproducten
- Chipsrecht: voor het specifieke design van computerchips
Belangrijk om te weten is dat je iets pas kunt beschermen als het is vastgelegd of vormgegeven. We leggen hieronder iets meer uit over de twee meest voorkomende wetten en rechten. Wil je meer weten over de andere rechten? Download dan onze brochure Intellectueel eigendomsrecht voor zzp’ers.
Auteursrecht
Als iemand iets origineels heeft gemaakt, mag iemand anders daar niet zomaar mee aan de haal gaan. Daarom is het auteursrecht ingesteld. Auteursrecht heet in het Engels ook wel ‘copyright’. Het recht biedt iedereen die ‘werken’ creëert auteursrechtelijke bescherming. Werken zijn bijvoorbeeld letterkunde, wetenschap of kunst. De bescherming gaat in op het moment dat het werk tot stand komt. Voorwaarde is dat het werk origineel is. Auteursrecht kost niets en de bescherming is internationaal. Makers hoeven hun werk niet te registreren of te deponeren. Het auteursrecht vervalt 70 jaar na het overlijden van de maker.
Naburige rechten
Naburige rechten komen toe aan uitvoerende kunstenaars, producenten van fonogrammen, filmproducenten en omroeporganisaties. Naburige rechten ontstaan automatisch en hebben een beschermingsduur van 50 jaar. Voor een uitvoerend musicus of een muziekproducent geldt een beschermingsduur van 70 jaar. Er bestaat verwantschap tussen naburige rechten en het auteursrecht.
Wil je meer weten over de andere wetten? Download dan via onderstaande button onze brochure 'Intellectueel eigendomsrecht voor zzp’ers'.
Ben je lid van FNV Zelfstandigen? Download de brochure dan via deze link.
