Persbericht FNV over brief minister Koolmees
Het kabinet heeft vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat er bij de maatregelen ter vervanging van de Wet DBA knelpunten zijn geconstateerd en nader onderzoek nodig is. Herhaaldelijk heeft de FNV het kabinet duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is om de positie van zelfstandigen te versterken, schijnconstructies te voorkomen en ongelijke machtsverhoudingen op te heffen. Nu ook het kabinet erkent dat zijn beleid tekort schiet, gaat de FNV ervan uit dat het kabinet met spoed maatregelen agendeert om de positie van zelfstandigen te verbeteren en te versterken.
Het kabinet constateert dat het aantal zelfstandigen in Nederland sterk is gegroeid en maakt zich zorgen over de groeiende groep schijnzelfstandigen en kwetsbare zelfstandigen. Volgens het kabinet werken ‘sommige mensen als zelfstandige voor een tarief dat zo laag is dat zij zich niet kunnen verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en geen pensioen kunnen opbouwen’.
Marjan van Noort, manager van het Expertisecentrum Zelfstandigen: ’Helaas gaat het niet slechts om sommige mensen. Uit recente CBS-cijfers blijkt dat nog minder dan 20% van de zelfstandigen zich verzekerd heeft tegen arbeidsongeschiktheid en dat percentage neemt af.’
Schijnopdrachtgevers
Het kabinet denkt met een minimumtarief schijnzelfstandigheid op te heffen. Van Noort: ‘Wij spreken liever van schijnopdrachtgevers. Zelfstandigen kiezen niet altijd bewust voor zelfstandigheid, maar hebben dan geen keus. Bovendien liggen met het voorgestelde minimumtarief verzekeringen voor arbeidsongeschiktheid nog lang niet binnen handbereik, laat staan dat deze zelfstandigen een goed pensioen op kunnen bouwen.’
Minimumtarief Ook zal het lastig zijn om het minimumtarief te handhaven. Bovendien spreekt niet iedereen een uurtarief af. ‘De journalist krijgt per woord betaald, de stukadoor per meter en de fysiotherapeut per behandeling. En daar worstelt het kabinet mee’, aldus Van Noort. Volgens haar zou het beter zijn om per sector afspraken te maken over tarieven. ‘In bijvoorbeeld de bouw is een minimumtarief van 18 euro natuurlijk gekkigheid. Ze zitten daar nu gemiddeld op 35 à 40 euro per uur.’
Collectief onderhandelen
Het kabinet ziet in dat de machtsverhoudingen soms scheef zijn, maar trekt desondanks niet de logische conclusie dat zelfstandigen collectief afspraken zouden moeten kunnen maken. Van Noort: Hier pleiten wij al langer voor. Het mag nu niet van de mededingingsautoriteit ACM, maar dat moet snel worden veranderd. In andere Europese landen bestaan hiervoor al veel meer mogelijkheden.’
Integrale aanpak
Volgens de FNV kan het kabinet beter concrete maatregelen treffen om de problemen op de arbeidsmarkt op te lossen, in plaats van voortdurend onderzoek te doen naar mogelijke oplossingen voor de kwalificatie van de arbeidsrelatie. Een integrale aanpak is nodig. ‘Zelfstandigen hebben baat bij een goed tarief, de mogelijkheid om collectief te onderhandelen, een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering en de mogelijkheid om een goed pensioen op te bouwen’, stelt Van Noort.
Beloon zelfstandigen
Zolang het kabinet niets doet aan het grote verschil in fiscale en arbeidsrechtelijke behandeling tussen opdrachtnemers en werknemers, lossen de huidige plannen van het kabinet de problemen niet op. Het blijft dan voor opdrachtgevers/bemiddelaars financieel te interessant om met zelfstandigen te werken. Van Noort: ‘Zelfstandigen moeten juist worden beloond voor hun flexibiliteit en inzet en dat gebeurt nu nog te weinig. Hoewel het kabinet constateert dat werknemers en zelfstandigen onbedoeld concurrenten van elkaar zijn geworden, doet het onvoldoende om deze concurrentie op te heffen.’