Zzp'ers kom in opstand!

Op RtlZ verscheen vandaag een column van freelance journalist Hella Hueck, die lid is geworden van de FNV. Zij roept in haar betoog op om je als zzp'er te verenigen en ook lid te worden. Je leest de column hieronder

Bron: RtlZ


Nu de economie als een tierelier draait, zetten vakbonden hoog in bij de loononderhandelingen voor volgend jaar. Ze willen er minstens 3,5 procent erbij. Minstens! Maar veel zpp'ers durven hun tarieven niet te verhogen. Ze denken dat die ruimte er niet is bij opdrachtgevers. Maar als je in dit economische hoogtij geen hoger tarief weet los te peuteren, wanneer dan wel?

Zzp'ers aller landen, verenigt u! Ik ben gisteren lid geworden van de NVJ, de vakbond voor journalisten. There, I said it. 

Opgegroeid in een liberaal ondernemersgezin waar altijd De Telegraaf en Elsevier op de keukentafel lagen, had ik nooit zoveel op met vakbonden en stakers. Werkschuw tuig dat de vooruitgang alleen maar ophoudt. Bovendien heb ik de beroemde onliner van Groucho Marx als lijfspreuk: "I refuse to join any club that would have me as a member" (ik weiger lid te worden van een club die mij als lid zou willen hebben).

Grijs reservaat
Vakbonden zoals FNV staan niet bekend als innovatieve organisaties die snel inspelen op de wensen van hun achterban. "De FNV lijkt een reservaat van een vergrijzende, versufte generatie", zei een voormalig FNV-bestuurder afgelopen zomer. FNV zet vooral in op 'echte banen' zoals de klassieke arbeider die vroeger had.

En vinden eigenlijk dat flexwerkers de bijl zijn aan de wortel van de vakbond en de vaste dienstbetrekking. Maar is het baantje van de flexwerker niet te moeite om voor op te komen? Gaat een vakbond nou bepalen wat voor iemand 'echt' werk is?

Arbeidsverhoudingen mogen dan veranderd zijn de afgelopen decennia, het belang van een vakbond is dat niet. De positie van (flex)werkers is er tenslotte niet op vooruitgegaan. Het initiatief ligt allang niet meer bij de grootste vakbond FNV (1,1 miljoen leden) maar er bruist van alles:

Riders Union
Alternatief Voor Vakbond (AVV) heeft nog maar 2500 leden, maar weet toch cao's af te sluiten juist in sectoren waar mensen nauwelijks meer lid zijn van een vakbond. De Werkvereniging is opgericht door 'Modern werkenden' en willen flexwerkers een grotere politieke stem geven.

De maaltijdbezorgers van Deliveroo komen in opstand en verenigen zich in de Riders Union. Ze zijn nu in loondienst, maar Deliveroo wil zzp'ers van ze maken, tegen de zin van de riders. Vakbonden FNV en CNV zetten hun expertise in en helpen de maaltijdbezorgers met de onderhandelingen en overwegen zelfs juridische stappen te nemen tegen Deliveroo.


Waarom eist de vakbond niet meer loon voor zzp'ers?
Grote gemiste kans: de vakbonden zetten in op een looneis van 3,5 procent of meer voor werknemers, maar doen geen moreel appel op opdrachtgevers om ook zzp’ers en andere mensen met een flexcontract beter te belonen. Het tarief van freelancers in de grafische sector zit gemiddeld al een tijdje rond de 43 euro. Een mager tarief als je daar ook pensioen van opzij moet zetten en je moet verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.

Volgens Niels Goossens van Hoofdkraan, een online platform voor zzp-opdrachten, zijn de lage tarieven het resultaat van de onzekerheden rond de wet DBA. Maar zou er tegelijkertijd ook iets anders kunnen spelen?

Uit onderzoek van de NVJ (Nederlandse Vereniging van Journalisten) blijkt dat jongeren niet onderhandelen over de prijs. De tarieven staan toch vast,  het is 'take it or leave it'. De groep die wél durft te onderhandelen boekt resultaat en krijgt een hogere vergoeding. 

Samen in opstand
De NVJ heeft als kleine vakbond veel ervaring met het mobiliseren van freelancers en voert al maanden de campagne 'journalistiek heeft een prijs'. De draaideurcontracten, overwerk dat niet uitbetaald wordt ('hoort erbij'), weinig begeleiding omdat je geen vaste werknemer bent, niet kritisch durven zijn omdat je bang bent dat anders je contract niet verlengd wordt.

Ik hoor de verhalen om me heen. Ik gun jonge journalisten net zo'n stabiel salaris, begeleiding in je ontwikkeling en de zekerheid zoals ik die zelf jaren heb gehad in vaste dienst bij RTL.

Maar als eenling doorbreek je het patroon niet. Dat moet je samen doen.