Tweede voortgangsrapportage Wet DBA: implementatietermijn verlengd tot 1 januari 2018

En als het nodig is, wordt de termijn nog verder verlengd. Dit heeft Staatssecretaris Wiebes laten weten in een brief aan de Kamer. Wiebes constateert dat er veel onrust en onzekerheid is bij opdrachtgevers en opdrachtnemers over de Wet DBA en constateert daarnaast dat de veranderingen die het kabinet op de arbeidsmarkt heeft ingezet, tot ongewenste en onbedoelde neveneffecten leiden.

Als bijlage bij de brief aan de Kamer is de eindrapportage gevoegd van de Commissie beoordeling modelovereenkomsten Wet DBA onder leiding van prof. mr. Gerrard Boot. 

Wiebes bespreekt in zijn brief de belangrijkste knelpunten en gaat in op de conclusies van de commissie Boot. Wiebes concludeert uit de bevindingen van de Commissie en de reacties die zijn binnengekomen op het Meldpunt DBA en geluiden die hij heeft opgevangen uit regelmatige gesprekken met het veld, dat het noodzakelijk is de implementatietermijn voor de volledige invoering van de Wet DBA te verlengen. Daarmee is ook de repressieve handhaving tot die datum opgeschort. Voor kwaadwillenden geldt deze verlenging niet. Met ingang van 1 mei 2017 zal de Belastingdienst bij kwaadwillenden wel starten met een (repressief) Handhavingsbeleid.

De bevindingen zijn volgens Wiebes:

1. Opdrachtgevers zijn terughoudend in het inhuren van zzp'ers. Door onzekerheid aarzelen opdrachtgevers zzp'ers in te huren met als gevolg dat de werkpraktijk niet wordt uitgekristalliseerd en de onzekerheid blijft. Te veel zzp'ers die best buiten dienstverband hadden kunnen werken, krijgen nu bepaalde opdrachten of klussen niet meer. 

2. Het onderscheid tussen ondernemerschap en dienstbetrekking sluit niet overal aan bij de praktijk. De criteria " vrije vervanging" en "gezagsverhouding" leiden nu tot de situatie dat mensen in allerlei sectoren, vooral in fysieke arbeid, buiten dienstbetrekking kunnen werken op basis van vrije vervanging, terwijl mensen met specialistische taken, aan de bovenkant van de arbeidsmarkt, hun werk veelal alleen in dienstbetrekking uit kunnen voeren. 

3. Opdrachtgevers ervaren de arbeidswetgeving als knellend. Door de ketenbepaling in de Wet Werk en Zekerheid kunnen opdrachtgevers tegen de verplichting aanlopen om een vast dienstverband aan te moeten gaan, terwijl er in bepaalde sectoren professionals hoofdzakelijk opdrachtgewijs werken, waarbij dat volgens de wettelijke kaders niet altijd buiten dienstbetrekking kan. 

De Commissie Boot zet in op doorontwikkeling van het stelsel van modelovereenkomsten en doet daarom tien aanbevelingen. Wiebes volgt de meeste daarvan op, zoals de verlenging van de implementatietermijn, een bijsluiter bij de algemene modelovereenkomsten, een beleidsbesluit over de wijze waarop de Belastingdienst met het systeem van modelovereenkomsten omgaat en de aanbeveling om alleen bij fraude/evidente afwijken over te gaan tot naheffing.

Wiebes zal de verlengde implementatietermijn aangrijpen voor een herijking van de criteria "vrije vervanging" en "gezagsverhouding", de rol van de  Belastingdienst te veranderen in een coachende rol en de mogelijkheden te onderzoeken voor een uitzondering ketenbepaling Wet Werk en Zekerheid. In april 2017 zal Wiebes met een derde Voortgangsrapportage komen en in gaan op de effecten van de te nemen maatregelen.

FNV Zelfstandigen heeft afgelopen woensdag nog een brief gestuurd naar de Kamer en aangedrongen op verbetering van de uitvoering van de Wet DBA. FNV Zelfstandigen onderschrijft de noodzaak van de herijking van begrippen "vrije vervanging" en "werkgeversgezag" en heeft al vroeg gewezen op het effect dat juist de bovenkant van de arbeidsmarkt wordt getroffen door de Wet DBA. Wiebes komt (nog) niet met een nieuw kaders. FNV Zelfstandigen volgt de ontwikkelingen nauwgezet en spoort Wiebes aan om aanvullende criteria toe te voegen aan het beoordelingskader DBA, zoals het uurtarief, de omvang van de opdracht en de tekst van de overeenkomst van opdracht. Blijf ons volgen voor alle ontwikkelingen op het gebied van de Wet DBA.

Download hier de tweede voortgangsrapportage DBA

Download hier de Eindrapportage commissie Boot (modelovereenkomsten)