Geen verbod inzet zzp'ers in onderwijs

De berichten dat de inzet van zzp'ers in het onderwijs per 1 januari 2015 worden verboden, zijn onjuist. De Belastingdienst heeft dit in een brief aan de zzp- en onderwijsorganisaties gemeld.

Visie Belastingdienst
De Belastingdienst stelt dat "de vraag of iemand in dienstbetrekking of als zzp'er werkzaam is, wordt beoordeeld aan de hand van alle feiten en omstandigheden in onderling verband bezien. Dit geldt voor alle beroepsgroepen en vanzelfsprekend ook voor docenten."

In het onderwijs is - volgens de Belastingdienst - soms duidelijk sprake van een docent die als zzp'er is ingehuurd, maar waarvan alles er op wijst dat deze docent eigenlijk werknemer is. Je kunt hierbij denken aan de docent die fulltime voor één onderwijsinstelling werkzaam is en les geeft in het kader van een erkende opleiding met een erkend diploma. Daar staat tegenover dat soms klip en klaar is dat er sprake is van (zelfstandig) ondernemerschap. Denk daarbij aan de wereldberoemde architect zonder onderwijsbevoegdheid, die eenmalig een gastcollege geeft aan studenten bouwkunde.

Dan blijft er nog een groep over waarbij de status minder duidelijk is. De Belastingdienst zegt over deze groep: "in het overleg tussen Belastingdienst en belangenbehartigers van zzp'ers en onderwijsbranches wordt bezien in hoeverre het toch mogelijk is om van bepaalde soortgelijke docenten vast te stellen of zij als zzp'er of als werknemer zijn aan te merken. Doel daarvan is om de groep waarvoor dat niet lukt - en waarvoor dit dus per docent moet worden beoordeeld - zo klein mogelijk te laten zijn."

Achter de schermen
Al een aantal maanden voert FNV Zelfstandigen intensief overleg met de Belastingdienst en onderwijsorganisaties. Er vinden gesprekken plaats met het door het Rijk bekostigde onderwijs en het privaat gefinancierde onderwijs.

De afgelopen tijd is vooral energie besteedt aan het in kaart brengen van de manieren waarop zzp'ers ingezet worden in het onderwijs. Zo kan het bijvoorbeeld gaan om lessen binnen het vaste curriculum, ontwikkeling van lesmateriaal, stagebegeleiding, tijdelijke vervanging en gastlessen. Als helder is welke verschillende rollen de zzp'ers vervullen, is de volgende vraag wanneer is er sprake van ondernemerschap en wanneer van werknemerschap.

Gezagsverhouding
We hopen op deze manier het grijze gebied zo klein mogelijk te maken. Het blijft echter een lastig onderwerp en dat komt door het begrip gezagsverhouding; een belangrijk kenmerk van een arbeidsovereenkomst. In het onderwijs is vaak sprake van lesroosters, exameneisen en voorgeschreven lesmateriaal. Dit lijkt op het eerste gezicht op gespannen voet te staan met het ondernemerschap. Maar bij het beantwoorden van deze vraag mag je niet één omstandigheid eruit halen en daarop focussen. Het gaat om alle feiten en omstandigheden in hun onderlinge samenhang. FNV ZZP kijkt daarom ook naar alle andere omstandigheden, zoals lengte en omvang van de overeenkomst, wie eindverantwoordelijk is en of de lessen wel of niet binnen het reguliere lesrooster vallen.

Aanpak schijnconstructies
FNV Zelfstandigen vindt het belangrijk dat er geen schijnconstructies zijn. Bij de aanpak van schijnconstructies en het onjuist gebruik van de Verklaring arbeidsrelatie-Winst uit onderneming (VAR-Wuo) mag de individuele zzp'er nooit de dupe worden. Handhaving bij zzp’ers is pas gerechtvaardigd als alle andere mogelijkheden zijn uitgeput. FNV ZZP is daarom positief over het overleg zoals dit door de Belastingdienst is opgestart.

Inzet FNV Zelfstandigen
Door duidelijkheid te scheppen kunnen toekomstige problemen worden voorkomen. Zzp’ers vormen een waardevolle en onmisbare aanvulling op de docenten in loondienst. FNV Zelfstandigen wordt hierin gesteund door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW). Het ministerie wil dat de inzet van het bedrijfsleven in het onderwijs juist vergroot, zodat onderwijs en praktijk beter bij elkaar aansluiten.

Onze inzet is om de onderhandelingspositie van zzp'ers te vergroten. We krijgen helaas veel signalen van leden, die vinden dat er te weinig ruimte is om te onderhandelen met een potentiële opdrachtgever. Ruimte voor zzp'ers in het onderwijs, moet ook leiden tot meer ruimte voor